Nieuwe ontwikkelingen
Beschermd wonen
Het Rijk en de gemeenten hebben in juli 2019 afgesproken in tien jaar tijd tot een gefaseerde invoering van de doordecentralisatie van beschermd wonen. Dat betekent dat gemeenten geleidelijk overstappen van de huidige historische verdeling van de middelen via de centrumgemeenten naar een volledig objectieve verdeling over alle gemeenten. Vanaf 2022 wordt een deel van de middelen voor beschermd wonen objectief verdeeld. Over de eventuele doordecentralisatie van de maatschappelijke opvang zal op basis van een evaluatie daarna een beslissing worden genomen.
Veranderopgave inburgering
Het huidige inburgeringsstelsel voldoet niet: inburgeraars doen te lang over hun inburgering en het stelsel prikkelt niet om op het hoogst mogelijke niveau de Nederlandse taal te leren. Daarom treedt per 1 januari 2021 de nieuwe Wet Inburgering in werking.
Landelijk is afgesproken dat er zowel in 2019 als in 2020 € 20 miljoen per jaar vrij wordt gemaakt voor de ondersteuning en begeleiding van inburgeraars. Deze impuls is ook bedoeld voor gemeenten om alvast te groeien naar de regierol op inburgering in het nieuwe stelsel. Het is van belang dat gemeenten een proces inrichten waarbij inburgeraars worden begeleid en dat tot doelstelling heeft dat inburgering efficiënter en effectiever wordt en meer gericht is op activering en participatie.
Deze middelen worden beschikbaar gesteld via een decentralisatie uitkering (Meicirculaire 2019) en worden gedekt uit de extra middelen uit het Regeerakkoord “Vertrouwen in de toekomst” en worden verdeeld naar rato van de inwonersaantallen van gemeenten. Dit betekent voor Diemen in zowel 2019 als 2020 een extra budget van circa € 35.000. Het geld voor 2019 is geclaimd in de 2e Kwartaalbrief voor 2019. Het beschikbare budget van circa € 35.000 voor 2020 kan in de begroting 2020 opgevoerd worden als incidenteel beschikbaar budget. Het is nog niet bekend hoeveel gemeenten structureel vanaf 2021 krijgen voor uitvoering van deze wet. Naar verwachting kan hier ten tijde van de begroting duidelijkheid over gegeven worden.
Het in 2019 en 2020 beschikbare budget is noodzakelijk om implementatie van de nieuwe wet voor te bereiden en daarom geclaimd binnen het programma Sociaal Domein.
Entgelden
Met ingang van 2019 zijn gemeenten verantwoordelijk voor het Rijksvaccinatieprogramma binnen de kaders die het RIVM opstelt. Als gevolg daarvan zal VWS het macro budget overhevelen van het RIVM naar de gemeenten. De gemeente Diemen krijgt € 45.000 aan Entgelden. Dit is bedoeld voor de GR OGZ Amstelland (Gemeenschappelijke Regeling Openbare Gezondheidzorg Amstelland).
Wet verplichte GGZ
Per 1 januari 2020 treedt de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) in werking. Deze wet vervangt, samen met de Wet zorg en dwang (Wzd), de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Bopz). Uit de Wvggz vloeien nieuwe wettelijke taken voor de gemeente voort. De meest omvangrijke taken zijn: het inrichten van een meldfunctie voor inwoners, het onderzoeken van de meldingen die door inwoners worden gedaan (verkennend onderzoek), het inrichten van overlegstructuren en invulling geven aan de hoorplicht van de betrokkene. Tevens moeten de randvoorwaarden voor deze wettelijke taken geregeld worden. Denk hierbij aan training van personeel, digitale informatie-uitwisseling, communicatie, voorlichting, werkprocessen et cetera.
Om deze taken duurzaam in te richten zal er de komende periode onderzoek worden gedaan naar de huidige werkwijze en de daarbij behorende afwegingen voor de implementatie van de Wvggz. Hierbij wordt aansluiting gezocht met de huidige infrastructuur in het sociaal domein en gekeken naar regionale mogelijkheden. Het is nog onbekend hoeveel groei in meldingen er kan worden verwacht door het openstellen van een meldfunctie voor burgers.
Vanuit het rijk zijn er structureel middelen beschikbaar gemaakt voor de Wvggz. Voor de gemeente Diemen komt dit neer op circa € 24.000 vanaf 2020. Dit willen we onder andere inzetten voor de meldfunctie, het verkennend onderzoek en de hoorplicht.
Sociaal medische indicatie (SMI)
SMI is een voorziening waarbij kinderopvang wordt bekostigd indien er sprake is van een
sociale en/of medische indicatie als er geen recht is op reguliere kinderopvangtoeslag. Dit
is het geval als er sprake is van ernstige psychische, sociale of lichamelijke problemen
binnen een gezin, waardoor ouders onvoldoende voor hun kinderen kunnen zorgen en de
ontwikkelingskansen van het kind onder druk kunnen komen te staan. Op basis van de recente inzichten verwachten wij dat de kosten voor SMI structureel oplopen tot in totaal circa € 220.000. Dit is inclusief de gevallen waarbij de kinderopvang wordt ingezet in het kader van re-integratie. Dit maakt dat wij voor 2020 voorstellen het budget structureel met € 60.000 te verhogen.